Фитр һәм фидия сәдакасы нәрсә ул?

Рамазан ае Ураза бәйрәме белән тәмамлана.  Мәчетләрдә гает намазлары укыла. Гает намазы якынлашкан көннәрдә мөселманнар, ураза тотса да, тотмаса да, фитр сәдакасы бирәләр. Аны рамазан ае дәвамында бирергә була. Ләкин гает намазы укылганчы өлгерергә кирәк.

Фитр сәдакасы уразадагы вак-төяк кимчелекләрне, кечкенә гөнаһларны пакьлый һәм уразаның кабул булу өметен арттыра. Тоткан уразалар, фитр сәдакасы түләнгәнчегә кадәр, җир белән күк арасында асылынып торыр, дигән хәдис бар. Фитр сәдакасы күләме турындагы белдерү, гадәттә, Үзәк Диния нәзарәте сайтында, матбугатта билгеле була.

Коръәннең “Тәүбә” сүрәсендә 60нчы аятьтә сәдаканың кемнәргә тиешле икәне әйтелгән: “Сәдакалар – фәкыйрьләргә, мескеннәргә, әмир тарафыннан куелган зәкят җыючыларга, вә зәкят өчен исламга күңелләре өлфәт хасыйл иткән кешеләргә, тоткында булган кешеләргә, бурычын түләргә көче җитмәгән бурычлы кешеләргә, ислам дине өчен Аллаһ юлына һәм малсыз калган мөсафирләргәдер, шул күрсәтелгән урыннарга бирмәк Аллаһудан фарыз ителде. Аллаһ белүче вә хөкем итүче”.

Сәдаканы туганнарга, күршеләргә, авылдашларга бирү хуплана. Якыннарың интеккәндә сәдака бирергә кеше эзләп йөрү дөрес булмый. Сәдака бирү — тәү чиратта гаилә башлыгына, ягъни ир-атка йөкләнә. Ул үзе һәм балигъ булмаган балалары өчен мохтаҗларга фитр сәдакасы бирә. Хатын кеше, мөмкинлеге булса, үзе түләве яхшы.

Ир-ат фитр сәдакасын үзенең әти-әнисенә, хатынына, балаларына бирә алмый, ник дигәндә, аларны карау, тәрбияләү — болай да аның бурычы. Хатыны иренә сәдака бирә ала.

Фәкыйрь кеше фитр һәм фидия сәдакасы бирми.

Фидия сәдакасы – уразаны тота алмаган мөселманнар бирә торган сәдака. Аның савабы уразаныкы кебек булмаса да, бурычны төшерә дип санала. Ураза тотарлык сәламәтлеге булган кешенең фидия биреп бурыч төшерүе саваплы булмый.  Аны берьюлы бирәләр я көн дә бер фәкыйрьне туйдыралар.

Дини матбугаттан.

Фотода: Баш мөфти Тәлгать Таҗетдин "Хәсән-нур" мәчетендә. 12 март, 2005 ел.