Башында суалчан йөрткән!

Кеше һәм кыргый табигатьнең үзара тәэсире кайчакта моңа кадәр күрелмәгән гаҗәеп хәлләргә китерә. Мәсәлән, Австралиядә яшәүче  хатын-кызның баш миендә суалчан табылган. Бу паразит, гадәттә,  питоннарда очрый.

Әлеге хәл зооноз авырулар йоктыру һәм моның белән бәйле хәвефләр  турында кисәтә. Ул шулай ук табигать белән үзара тәэсир итешкәндә уяулыкны югалтмаска кирәклеген искәртә. Биологик төрлелеккә бай Австралия еш кына мондый ачышларның үзәгендә тора.

Әлеге очракка килгәндә, 64 яшьлек хатын депрессия, диарея һәм эч авыртуы кебек симптомнар белән хастаханәгә мөрәҗәгать итә. Магнит-резонанс томографиясе уздырганнан соң аның баш миенең уң як өлешендә аномалия табыла. Табиблар анда  8 см. озынлыктагы тере паразитик суалчан булуын ачыклыйлар. Галимнәр фаразлаганча, аның йоктыру чыганагы  кыргый яшелчәләр  куллану белән бәйле булырга мөмкин. Андагы су-сазлык җирләрендә питоннар яши, алар, хәрәкәт итеп, әйләнә-тирә мохитне үзләренең экскрементлары белән пычрата. Бу экскрементларда паразит йомыркасы булуы мөмкин. Шул рәвешле, хатын-кыз яшелчәләр ашаганда, ул ирексездән микроскопик йомыркаларны йоткан.

Аның организмына эләккәч, алар үзенең яңа шартта яшәү циклын башлый, ашкайнату системасында калу урынына, суалчан хатын-кызның миенә эләгә һәм  8 см.га кадәр үсә. Австралия хатын-кызы медицина тарихында тиңдәшсез очрак. Әлегә кадәр бу үзенчәлекле паразитның кешегә йогуның бер генә очрагы да теркәлмәгән. Хайваннар организмында барлыкка килә торган бу авырулар кешегә төрле юллар белән – турыдан-туры контактта, авыру йоктырырдай азык кулланганда яки черкиләр  аша тапшырыла ала.

Йогышлы авырулар өлкәсендәге белемнәре белән танылган доктор Санджая Сенанаяке фикеренчә, мондый инфекцияләр йоктырмау өчен,  табигатьтә җыелган азык-төлекне җентекләп чистарту кирәк. Азык  начар юылган булса, паразитлар организмга җиңел эләгергә мөмкин. Әмма шуны билгеләп үтәргә кирәк, бу авыруның потенциаль җитдилегенә карамастан, кешедән кешегә инфекция тапшыру куркынычы юк. Әмма елан һәм паразит дөньяның башка өлешләрендә дә очрый, шуңа күрә якындагы елларда башка очраклар да булуы мөмкин.

Ophidascaris личинкалары белән минең инвазиясе моңа кадәр беркайчан да теркәлмәгән. Гадәттә, бу суалчаннар эчәк инфекцияләре яки башка органнар инфекцияләре белән ассоциацияләнә, ләкин аларның баш миендә булуы моңарчы булмаган хәл. Суалчан хирургия юлы белән алып ташлангач, 2022 елның июнендә пациент башка органнарда личинкаларны дәвалау өчен паразитларга каршы препаратлар ала. Доктор Сенанаяке аңлатуынча: “Соңгы 30 елда дөньяда инфекцияләрнең якынча 30 төре барлыкка килгән, аларның 75% чамасы – зоонозлы, ягъни хайваннардан кешегә тапшырыла”.

Фото: new-science.ru